CZY WIESZ, ILE FAKTYCZNIE KOSZTUJE DANA RZECZ?

CZY WIESZ, ILE FAKTYCZNIE KOSZTUJE DANA RZECZ?

CZY WIESZ, ILE FAKTYCZNIE KOSZTUJE DANA RZECZ?

Każda rzecz to m.in. koszt środowiskowy w postaci surowców, które musiały zostać zużyte do jej wyprodukowania. Szacuje się, że na obecnym poziomie konsumpcji zużywamy ekwiwalent 1,7 zasobów planety. Nadmierna eksploatacja Ziemi i jej zasobów znacząco osłabia zdolność przyrody do podtrzymywania życia, funkcjonowania społeczeństw i gospodarek. Postępująca urbanizacja, a także dotychczasowe modele produkcji i konsumpcji powodują, że przyroda ulega degradacji w tempie szybszym niż kiedykolwiek wcześniej. Aby odwrócić ten trend, potrzeba pilnych działań ze strony nas wszystkich.

Jakie Święta? Eko, logiczne!

Statystyczny Polak planuje w tym roku przeznaczyć na świąteczne prezenty dla najbliższych kwotę 565 zł. Jest to o 13% więcej niż w ubiegłym roku[1]. Nie rzadko kosztem oszczędności. Chociaż organizację Świąt zazwyczaj planujemy sfinansować przede wszystkim z bieżących dochodów (72,2%), to co czwarty Polak (24,1%) w tym celu planuje sięgnąć po oszczędności[2]. 

Zanim jednak wpadniemy w szaleństwo zakupów, warto zastanowić się nad prawdziwymi kosztami, jakie ponosimy podczas tego święta masowej konsumpcji.

Jak wynika z badania Gemius Polska, aż 79% polskich internautów, czyli prawie 24 mln osób, kupuje online i z każdym rokiem metoda ta zyskuje na popularności. Decyzja o zakupach w sieci najczęściej podyktowana jest wygodą oraz cenami – niższymi niż w sklepach stacjonarnych. Niestety, kwestie ekologiczne nadal nie są brane pod uwagę przy wyborze takiej formy zakupów. Jedynie 42% badanych deklaruje, że wpływ formy dostawy i zwrotu na środowisko ma dla nich znaczenie – co nadal jest wartością bardzo niską. Optymizmem również nie napawa fakt, że najczęściej są to osoby w wieku 25-34 lat. Co gorsza, ponad 70% Polaków zwraca zakupione produkty. Jakie konsekwencje to za sobą pociąga?

Według badań przeprowadzonych w 2020 w Wielkiej Brytanii, Holandii oraz w Szwecji, robienie zakupów w sieci bardziej szkodzi środowisku naturalnemu niż kupowanie artykułów w sklepach stacjonarnych. Już samo korzystanie z Internetu sprawa, że zostawiamy po sobie większy ślad węglowy. Natomiast największe obciążenie stanowi transport zamówień i zwrotów, który przy rosnącej popularności zakupów online, może w ciągu najbliższych lat być katastrofalny w skutkach. Kolejną kwestią jest sposób pakowania wysyłanych przez sklepy produktów, które często owija się pojedynczo w grube warstwy plastiku i papieru. Proces produkcji opakowania wpływa negatywnie na środowisko, a nasze nawyki zakupowe dodatkowo sprawiają, że odpadów jest jeszcze więcej. Jednak to tylko wierzchołek góry lodowej.

Nakłady związane z produkcją, dystrybucją, przechowywaniem, koszty środowiskowe związane z  wytworzeniem danego dobra – to kwestie, które również są pomijane przy podejmowaniu decyzji zakupowych. Warto zdać sobie sprawę z tego, ile zasobów musi zostać zużytych, aby wyprodukować daną rzecz. 

Do najczęściej kupowanych w Polsce prezentów należą: elektronika, odzież, kosmetyki, zabawki i inne artykuły dla dzieci. 

Oto przykłady obciążenia dla środowiska generowanego przez produkty z powyższych kategorii: 

• Produkcja kurtki z poliestru pochłania 18 000 litrów wody.
• Plastikowa zabawka rozkłada się ponad 500 lat.
• Produkcja jednej pary jeansów generuje emisję porównywalną z 130-kilometrową trasą samochodem.
• Wyprodukowanie laptopa pochłania 20 000 litrów wody.

Nawet jeśli wydaje nam się, że udało nam się trafić na okazję, nie ma co się łudzić. To nadal miliardy przychodów dla sieci handlowych i tysiące ton dwutlenku węgla oraz opadów, którymi obciążamy środowisko naturalne. Dlatego jeśli musimy kupić daną rzecz, warto zastanowić się nad naszymi faktycznymi potrzebami, gustem obdarowanej osoby, a także jakością produktów, aby służyły jak najdłużej, dzięki czemu zminimalizujemy nasz negatywny wpływ na planetę. 

Jak wynika z badania przygotowanego w 2020 r. przez SW Research, 54 proc. Polaków przyznało się do otrzymania w przeszłości świątecznego prezentu, z którego byli niezadowoleni.

Czy oznacza to, że mamy rezygnować z podarków? Nie! Miejmy jednak na uwadze, że każda nasza decyzja zakupowa to koszt, zarówno dla kupującego, ale i dla środowiska. Może zatem, zamiast kupować prezent, którego nie jesteśmy pewni, przygotować coś samodzielnie bądź zaoferować drugiej osobie to, co najcenniejsze, nasz czas?

Więcej informacji na temat kosztów związanych z konsumpcją znajdziesz na stronie projektu Klimada 2.0: https://klimada2.ios.gov.pl

[1] Badanie „Świąteczny Portfel Polaków 2023” zrealizowanego na zlecenie Związku Banków Polskich (ZBP) przez firmę badawczą Minds&Roses.

[2] https://media-provident.pl/pr/824404/barometr-providenta-bez-barszczu-z-uszkami-i-pierogow-nie-ma-swiatecznego-stolu

Źródło: https://klimada2.ios.gov.pl/

Metadane - wyciąg z rejestru zmian